۱۴۰۳ شهریور ۲۱, چهارشنبه

گروههای هشتگانۀ فعل - 2

گروه پنجم : گروه پنجم فعلهائی است که مصدر آنها به ختن ختم می شود . در این گونه فعلها ت از بن ماضی حذف و حرف خ به ز تبدیل می شود .

مانند :

فعل        بن ماضی    بن مضارع

ساختن       ساخت           ساز

سوختن      سوخت          سوز

بیختن        بیخت             بیز

استثناهای گروه پنجم :

فعل        بن ماضی     بن مضارع

شناختن     شناخت           شناس

فروختن    فروخت          فروش

گسیختن    گسیخت          گسل

گروه ششم : فعلهائی هستند که مصدر آنها به _ستن ختم می شود . در این فعلها پس از حذف ست از بن ماضی ، بن مضارع به دست می آید .

مانند :

فعل         بن ماضی      بن مضارع

زیستن     زیست           زی

آراستن      آراست          آرا

در این گروه اگر پس از حذف ست از بن ماضی فقط یک صامت ( حرف بی صدا ) و یک مصوت ( حرف با صدا )  با قی بماند ، دو حالت به وجود می آید >

1 –  اگر مصوت ( حرف با صدا ) باقی مانده ا و یا آ باشد ، در بن مضارع حرف صامت ( حرف بی صدا )  ه اضافه  می شود . مانند جستن که بن ماضی آن جست  است و پس از حذف ست ج و فتحه باقی می ماند که با اضافه کردن ه به آن به جه تبدیل می شود . بن مضارع افعال خواستن ، رستن و کاستن نیز اینگونه به دست می آید .

2 – اگر مصوت ( حرف با صدا ) باقی مانده  أ باشد به او تبدیل می شود .

مانند شستن که بن ماضی آن شست است . اگر ست را حذف کنیم ش و صامت أ باقی می ماند و أ به او تبدیل می شود و بن مضارع  شو  به دست می آید .

استثناهای گروه ششم :

فعل          بن ماضی      بن مضارع

بستن          بست              بند

پیوستن       پیوست           پیوند

خاستن       خاست            خیز

شکستن       شکست          شکن

نگریستن     نگریست         نگر

گسستن       گسست           گسل

نشستن        نشست           نشین
*

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر