ساختمان فعلهای ساده :
در فعلهای ساده فارسی پس از حذف ن از مصدر ، بن ماضی باقی می ماند و از جهت تغییری که از بن ماضی به بن مضارع انجام می گیرد . که می توانیم آنها را به هشت گروه تقسیم کنیم .
تغییر بن ماضی به بن مضارع طبق قاعده انجام می گیرد . اما در هر گروه استثناهائی وجود دارد .
در بعضی فعلها تغییر طبق قاعده انجام نمی گیرد .
گروههای هشت گانه :
گروه اول : گروه اول فعل هائی هستند که مصدر آنها به یدن ختم می شود . در این نوع فعلها پس از حذف ید از بن ماضی ، بن مضارع به دست می آید .
مانند :
بریدن که بن ماضی آن برید و ین مضارع آن بر می شود .
نالیدن که بن ماضی آن نالید و بن مضارع آن نال می شود .
اغلب فعلهای فارسی درگروه اول جای دارند . مصدرهای جعلی نیز در این گروه هستند .
استثناهای این گروه :
فعل بن ماضی بن مضارع
چیدن چید چین
دیدن دید بین
آفریدن آفرید آفرین
گزیدن گزید گزین
شنیدن شنید شنو
گروه دوم : گروه دوم فعلهائی هستند که مصدر آنها به دن ختم می شود . در این فعلها پس از حذف د از بن ماضی بن مضارع به دست می آید .
مانند :
خوردن ، که بن ماضی آن خورد و بن مضارع آن خور می شود .
پراکندن که بن ماضی آن پراکند و بن مضارع آن پراکن می شود .
استثناهای این گروه :
فعل بن ماضی ین مضارع
آزردن آزرد آزار
آمدن آمد آ
بردن برد بر
زدن زد زن
شدن شد شو
کردن کرد کن
مردن مرد میر
گروه سوم : گروه سوم فعلهائی هستند که مصدر آنها به آدن ختم می شود . در این فعلها پس از حذف اد از بن ماضی ، بن مضارع به دست می آید .
مانند :
افتادن که بن ماضی آن افتاد و بن مضارع آن افت است .
فرستادن که بن ماضی آن فرستاد و بن مضارع آن فرست است .
استثناهای گروه سوم :
فعل بن ماضی بن مضارع
دادن داد ده
گشادن گشاد گشا
گروه چهارم : فعلهائی هستند که مصدر آنها به ودن (اودن ) ختم می شوند . در این نوع فعلها پس از هذف د از بن ماضی ( - و ) به ( آ ) تبدیل می شود .
مانند :
فعل بن ماضی بن مضارع
آزمودن آزمود آزما
ردودن زدود زدا
استثناهای گروه چهارم :
فعل بن ماضی بن مضارع
بودن بود بو
درودن درود درو
*
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر