ماضی نقلی :
در ماضی نقلی فعل در زمان گذشته انجام گرفته است و اثر و نتیجه آن تا زمان حال باقی است . پس می توانیم چنین تعریف کنیم که ماضی نقلی روی دادی را در گذشته یا گذشته نزدیک نقل می کند که سپری شده یا در حال نیز ادامه دارد و یا نتایج و آثار آن بر جای است .
مانند : رفته است . آمده ام . بزرگ شده اند .
ماضی نقلی از صفت مفعولی فعل به اضافه ام ، ای ، است ، ایم ، اید ، اند ساخته شده است .
مانند : خوانده ام ، خوانده ای ، خوانده است ، خوانده ایم ، خوانده اید ، خوانده اند
اوخوموشام ، اوخویوبسان ، اوخویوب ، اوخوموشوخ ، اوخوموسوز ، اوخویوبلار
ماضی نقلی در موارد زیر به کار می رود :
1 – بیان فعلی که در زمان گذشته شروع شده است و حالا هم ادامه دارد .
مثال : بچه خوابیده است . ( خوبیدن بچه در گذشته شروع شده است و حالا هم ادامه دارد )
اوشاق یاتیبدی ( اوشاق قاباقجادان یاتیب و ایندی ده یوخودادی )
2 – بیان فعلی که در گذشته اتفاق افتاده و اثر و نتیجه آن تا حال باقی است .
مانند : رحیم سر کار رفته ( و هنوز آنجاست )
رحیم ایشه گئدیب . ( ایندی ده اوردادیر )
3 – بیان بیان فعلی که اتفاق نیافتاده ( ساخت منفی ) ولی انتظار اتفاق افتادنش می رود .
مانند : فریده هنوز از مسافرت برنگشته ( این روزها باید برگردد )
فریده هله سفردن قاییتمییب ( بو گونلر گه رک کی قاییدا )
4 – به جای ماضی التزامی :
مانند : گویا جائی خوانده ام که این کتاب را به او نسبت داده اند ، یعنی خوانده باشم .
ائله بیل کی بیریئرده اوخوموشام … یعنی اوخوموش اولام .
5 - بیان فعلی که گوینده هنگام وقوع آنم غایب بوده است .
مانند : زهرا می گفت که غذا را مادرش پخته است .
زهرا دئییردی کی پیشمیشی آناسی پیشیریب .
6 - در فعل ماضی ملموس نقلی از مصدر « داشتن » به عنوان فعل کمکی :
مانند : داشته می رفته است .
گئتماخدئیدی .
7 – در فعل ماضی ابعد از مصدر « بودن » به عنوان فعل کمکی ( معین )
مانند : رفته بوده ام . رفته بوده ای
گئتمیشیدیم . گئتمیشیدین
*
ساخت ماضی نقلی ( خورده ام ، خورده ای ، خورده است ، خورده ایم ، خورده اید ، خورده اند )
شخص : بن ماضی + ه + فعل معین = ماضی نقلی
اول شخص مفرد : خورد + ه + ام = خورده ام
دوم شخص مفرد : خورد + ه + ای = خورده ای
سوم شخص مفرد : خورد + ه + است = خورده است
اول شخص جمع : خورد + ه + ایم = خورده ایم
دوم شخص جمع : خورد + ه + اید = خورده اید
سوم شخص جمع : خورد + ه + اید = خورده اید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر