اسم مصدر
علاوه بر مصدر، اسمهایی نیز در فارسی هستند که با اینکه نشانه‌های مصدری ندارند، ولی حاصل معنی و مفهوم مصدر را می‌رسانند؛ مانند دانش، ستایش، دیدار، خنده، آزادی، آزادگی
دانش ← دانستن
ستایش ← ستودن
دیدار ← دیدن و...
این گونه واژه‌ها را اسم مصدر یا حاصل مصدر می نامند.
*
معروف ترین اقسام و نشانه‌های اسم مصدر عبارتند از:
ِش در آخر بن مضارع:
خواهِش، کاهِش، جوشِش
*
–ِشت درآخر بن مضارع:
بُرِشت، کُنِشت، خورشت.
*
ـ ار در آخر بن ماضی:
رفتار، گفتار، کردار
*
های بیان حرکت در آخر بن مضارع:
خنده، گریه، مویه
*
ی در آخر صفت و گاهی اسم و به ندرت کلمات دیگر:
نزدیکی، دوری، خوبی
*
اگر کلمه به‌های بیان حرکت ختم شود به جای ی به آخر آن، گی افزدوه می‌گردد:
تشنه ← تشنگی/ ورزیده ← ورزیدگی
*
ان در آخر بن مضارع برخی از فعلهای مرکب و به ندرت در آخر فعل ساده و یا اسم:
آشتی کنان، عقد کنان، راه بندان
*
یّت در آخر بعضی از اسم ها و صفت های عربی:
مدیریّت، فاعلیّت، اسلامیّت، انسانیّت
*
بن ماضی فعل به تنهایی یا همراه کلمه یا جزء دیگر:
ساخت، رسید، عقب‌گرد
*
بن مضارع یک فعل یا دو فعل جداگانه:
گریز، ورانداز، گیرودار
*
بن ماضی یک فعل با بن مضارع همان فعل یا فعلی دیگر:
جستجو (= جستجو)، گفتگوی (=گفتگو(،
*
بن ماضی یا مضارع فعل به اضافه پسوند ان:
ساختمان، سازمان، زایمان ← بخش فعل (بن ماضی- بن مضارع(
*
از تکرار ساخت امر یک فعل یا ترکیب ساخت امر دو فعل جداگانه:
بزن بزن، بُکش بُکش، بده‌بستان
*
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر